Reguleer de planeet als een grote kringloop
‘We hopen dat jullie in 2015 eindelijk eens minder gaan zeuren, lieve mensenkinderen, want in 2014 was het bar en boos. Nee, niet het weer, dat volgens jullie West-Europeanen te warm was en te nat, maar het gezeur liep de spuigaten uit. Jullie hebben, om het zo maar uit te drukken, een gunstig klimaat voor zeuren geschapen. Het wordt dus tijd voor een flinke klimaatomslag, ha ha. En dan bedoelen we niet dat we vanuit onze stratosfeer deze keer een milde wind zullen laten waaien, en geen orkanen, die, we geven het toe, afgelopen jaar wat uit de hand zijn gelopen. Nee, we bedoelen: een omslag in het denken. Zeuren is zo 20e eeuw, armzalig tijdverdrijf van vermoeide babyboomers! Wat dat betreft kan de jongere generatie ons meer bekoren, hoewel die binnen enkele jaren waarschijnlijk geen haar beter is. Geen doemdenken, maar doen. Geen moeizaam klagen over hoe complex het allemaal is, geen slogans en brave voornemens maar hup, de schouders eronder en op naar een nieuwe economie. Dit keer strijken wij onze hand over het hart en zullen we ons gebruikelijke cynisme wat intomen. Ook om het goede voorbeeld te geven aan onze wispelturige nichten, de Schikgodinnen.
Aan goede voornemens geen gebrek, al blijven jullie steken in soft ideologisch gemurmel, of minstens zo erg, niet op kennis van zaken gestoelde hoogmoed. We worden nog steeds wat moe als de secretaris-generaal van de OESO met droge ogen kan beweren:„We are on a collision course with nature. Now is the time to take bold decisions.”
Ach gut! Echt, meneer Gurria, de natuur wint het uiteindelijk altijd van de mensheid. We worden ook niet vrolijk van al die beloftes over de lange termijn, zodat niemand voorlopig verantwoordelijkheid hoeft te nemen. We zwijgen maar over de euforie van degenen die succes claimen omdat de CO2-uitstoot stagneert of afneemt. Ja, haal je de koekoek, als je kolen door gas vervangt en er een economische crisis heerst. En we schudden ook meewarig ons hoofd bij de katholieke kerk die vraagt om een eind aan het tijdperk van fossiele brandstoffen. Hoezo einde: aan het einde der tijden zeker? In de categorie politieke lichtpuntjes noteren we vast: fraaie woorden van presidenten Xi Jinping en Obama over gezamenlijke klimaatdoelen in 2030. Vooruit, aangezien de VS, China en Europa samen ongeveer de helft van alle CO2-uitstoot produceren, en Europa al ongeveer halverwege de reductie van de uitstoot met veertig procent is, vormt dat een eerste stapje.
Maar goedbedoelde voornemens hebben nog nooit geleid tot een gram minder CO2-uitstoot, hoe hard jullie dat ook proberen te berekenen. Wat een zelfoverschatting om te denken dat reductie van de CO2-uitstoot automatisch leidt tot een stabilisering van de opwarming tot twee graden! Wij laten ons niet in modellen vangen, hoor. Jullie houden nog lang niet op fossiele brandstoffen te gebruiken, maar wat jullie eindelijk begrijpen is dat je niets moet verspillen.
Neem een voorbeeld aan hoe wij Weergoden (met Neptunus en een paar collega’s) de planeet reguleren als een grote kringloop. Afval is voedsel, iedere output is een input in het ecosysteem. Vertaald naar wat jullie doen, in dat armzalige bovenlaagje van de biosfeer, betekent dat: gebouwen die energie produceren, rijstroken die licht geven, voedselafval dat eiwitten en mineralen levert, afgedankte kleren waar weer stoffen van gemaakt worden. Voordat dit hele jaar weer gevuld wordt met geblaat, laat die klimaattop in Parijs zich straks richten op concrete afspraken over circulaire economie – jullie pretentieuze term voor wat wij al zo’n drie miljard jaar onder de knie hebben.”
Louise O. Fresco
NRC handelsblad, 14 januari 2015