Klimaat: de mens past bescheidenheid

Nu de stroom van persberichten, fraaie beloftes, zorgwekkende grafieken en bla bla bla in Glasgow is opgedroogd, komen wij Weergoden terug op het toneel. Inderdaad, we hebben u bijna drie jaar in de steek gelaten, maar we koesteren nu eenmaal onze exclusiviteit. Wel hebben we ons beraden op onze communicatie. Het is ons namelijk opgevallen dat u niet gevoelig bent geweest voor onze raad, of we die nu serieus of grappig formuleerden. Dus gaan we met onze tijd mee, of liever de uwe. Zo kunt u tegenwoordig op onze website lezen dat we niet alleen in wind en regen handelen, maar ook in incidentele orkanen, overstromingen, droogtes en smeltend ijs – eigenlijk alles wat vroeger het weer was en tegenwoordig wordt gelumpt onder klimaatverandering. Zoals u ziet, passen we ook onze taal aan.

Enfin, Glasgow. Het eindigde met de officiële euforie die bij iedere internationale conferentie hoort. U begrijpt dat we vanaf onze goudomkranste wolk natuurlijk nog wat vragen hebben. Beschouw het als opbouwende kritiek. We hopen dat uw praktische menselijke verstand dat zoveel goeds heeft gebracht ook hier de rede laat zegevieren. Rede, we zeggen het er maar even bij voor de sociale media -adepten, is niet een kwestie van meeste stemmen gelden, maar van voortdurende toetsbare en getoetste twijfel. Wie nooit twijfelt aan zijn beweringen, is een gelovige.

Allereerst, past u allen niet enige bescheidenheid? Wie beweert dat de mensheid de aarde tot de ondergang brengt, zou de menselijke capaciteit tot het oplossen van het probleem niet moeten overschatten. Wat voor geloofwaardigheid heeft u om uzelf als deel van de oplossing te presenteren? Vergeleken bij de weerbaarheid en veranderlijkheid van de natuur zijn uw pogingen miniem. Enfin, relativeren is niet uw sterke kant.

Maar toch: hoe zeker zijn jullie echt van jullie metingen? Vooral: rapporteren landen echt de correcte cijfers over wat ze uitstoten? Praat iedereen wel eerlijk over de onzekerheden?

Dan de plannen. Al dertig jaar is er getouwtrek over geld en ontwikkeling. Rijke landen blijven ver achter in hun steun aan arme landen. Hoe komen die straks aan geld, energie en grondstoffen voor groene groei? Zijn er realistische doorgerekende scenario’s voor ieder land? O, beweert u dat daarvoor nog geen tijd is geweest?

Andere vraag: wie controleert of al die voorbeeldige afspraken, bijvoorbeeld over ontbossing, worden nageleefd en wie zal bij gebrek daaraan de sancties uitdelen?

Action, action, action . Tja. Maar vermijd alles wat riekt naar een centrale planeconomie. Maak experimenten mogelijk, geef burgers en bedrijven de ruimte. Wees creatief, maak fouten en leer daarvan. Zet alle investeringen in op adaptatie, aanpassing aan klimaatveranderingen. Houd alsjeblieft op met verkondigen dat de aarde op een definitief omslagpunt staat. Het is verschrikkelijk genoeg dat bijvoorbeeld 56 procent van de Duitse jongeren denkt dat de mensheid gedoemd is. Als u blijft beweren dat de wereld ten onder gaat, vertel dan wat u echt wilt redden: playstations, pretparken of muziekscholen?

Wij weergoden hebben de tijd. Onze ervaring over vele millennia toont dat er altijd onbekende variabelen een rol spelen. Nu al op de cijfers na de komma nauwkeurig voorspellen wat het effect van woorden zal zijn… daar kunnen wij alleen hoofdschuddend naar kijken. Uw vertrouwen in uw modellen is aandoenlijk, een bewijs van de zelfoverschatting waarmee jullie ook zover gekomen zijn, lieve mensenkinderen. Blijf dat doen, maar verwar correlaties niet met verklaringen en verklaren niet met handelen.

Hebt u behoefte aan een goed gesprek? U kunt ons bereiken op @weergodenstratosfeer.

Louise O. Fresco
NRC Handelsblad, 15 november 2021