-
Een afgegleden maar onmisbaar ministerie
In een tijd waarin Nederlands belang makkelijk wordt verengd tot commerciële voordelen en nationalisme in al of niet verhulde vorm hoogtij viert, hebben we behoefte aan een krachtig ministerie van Buitenlandse Zaken en een scherp buitenlands beleid, gestoeld op brede publieke steun. Helaas is er veel wat op het tegendeel wijst. Deze krant gaf onlangs nog…
-
Lezen is geen snelle zelfhulpcursus
Vakantie is voor mij onlosmakelijk verbonden met lezen. Met je verliezen in een boek, alleen nog vaag bewust van de omgeving, het getsjirp van krekels tussen de olijfbomen, de zwaluwen hoog boven je hoofd of het geluid van golven. Een van de dierbaarste herinneringen aan mijn jeugd was de dag voor vertrek. Dan nam mijn…
-
Meer zonnepanelen? Ja, maar in de Sahara
Als het straks menens wordt met de klimaatmaatregelen is het onzeker hoe lang de harmonie gedijt. Zodra de vrijblijvendheid eraf is, ontstaan in onderhandelingen twee risico’s. Er valt alleen consensus te bereiken op basis van vaagheid, óf de consensus-bouwers vergeten het draagvlak bij de zwijgende meerderheid. Bij dit uiterst complexe onderwerp dreigt een onoverbrugbare kloof…
-
Paddestoelenleer wordt de nieuwe luxe
Zomeruitverkoop, schreeuwen de winkels: ‘Tot 70% korting!’ Lang geleden, als beginnend onderzoeker, spaarde ik voor een winterjas. Niet omdat ik armlastig was, maar omdat een winterjas een weloverwogen aankoop was die je hoogstens eens in de tien jaar deed. Wie dit vandaag de dag zegt, wordt uitgelachen. Een jas schaf je elk seizoen aan. Iedere…
-
Een beetje stad en een beetje platteland
Tien jaar geleden schreef ik over de renaissance van het Europese platteland: hoe na eeuwenlange armoede de modernisering van de landbouw leidde tot leegloop en vergrijzing en de stedelijke middenklasse daarna het platteland ontdekte. Zo werden in de late twintigste eeuw vervallen boerenhoeves omgetoverd tot lustoorden met tuinen en zwembaden, mede dankzij Europese subsidies. Pittoreske…
-
Innovatie: mentaliteit, geen programma
Zelfs wie niet elke dag de economiepagina’s leest, kan de woorden ‘innovatie’ en ‘start-up’ niet hebben gemist. Als Siamese tweelingen zijn ze verbonden in de gedachte dat kleine bedrijfjes automatisch leiden tot snelle technische doorbraken. Innovatie is hip, dynamisch en kosteneffectief. Weg met de logge oude orde, hoera voor de start-ups en de handige nerds…
-
Ander klimaat dwingt landbouwrevolutie af
In de publieke discussie over het klimaat en de energietransitie is de landbouw- en voedselsector tot nu toe onderbelicht gebleven. Dat is opmerkelijk, want de vraag welk voedsel we produceren (en hoe) heeft evenveel dagelijks belang als, zeg, vervoer of cv-ketels. Volgens het regeerakkoord moet in de landbouw en door slimmer landgebruik 3,5 Mton (megaton,…
-
De digitale toekomst hoeft niet zwart te zijn
Facebook is het topje van de ijsberg. Gegevens van gebruikers die worden doorverkocht en misbruikt voor reclame en politieke beïnvloeding? Peanuts. U wordt al lang gevolgd op straat, op het station en in winkels, en straks ook in uw huis, via ijskast of thermostaat. Smart dust (minicomputers, kleiner dan één vierkante millimeter) zullen water- of voedselkwaliteit monitoren.…
-
Ook bij voedsel is de morele dimensie er
Filosofe Marli Huijer schreef afgelopen weekend in NRC een fraai stuk over hoe seksuele vrijheid is verworden tot een rigide gedragslijn. De maatschappij eist tegenwoordig, zo zegt ze, dat mensen uit de kast komen en zich definiëren als bijvoorbeeld homo of cisgender en zich daarnaar gedragen. De keerzijde van vrijheid blijkt het keurslijf. Met Michel Foucault in…
-
De universele waarde van ‘lokale’ kunst
Hoe de uitslag ook zal zijn, de verliezer van deze verkiezingen is niet een partij maar een heel terrein. Onderwijs, zorg, veiligheid, verkeer, woningen, banen: alles is uitgebreid aan bod gekomen, behalve cultuur en kunst. Je moet hard zoeken om er in de lokale programma’s iets concreets over te vinden. Als er al een paar…