foto: Marjoleine Boonstra
Science and innovations for food systems transformation and summit actions
Joachim von Braun (Editor), Kaosar Afsana (Editor), Louise O Fresco (Editor), Mohamed Hassan (Editor)
Springer, Januari 2023
This Open Access book compiles the findings of the Scientific Group of the United Nations Food Systems Summit 2021 and its research partners. The Scientific Group was an independent group of 28 food systems scientists from all over the world with a mandate from the Deputy Secretary-General of the United Nations.
The chapters provide science- and research-based, state-of-the-art, solution-oriented knowledge and evidence to inform the transformation of contemporary food systems in order to achieve more sustainable, equitable and resilient systems.
Ons Voedsel
In Ons voedsel. Een levenslang verhaal, beschrijft Fresco hoe haar denken over voedsel is veranderd. Ze gaat in op actuele kwesties die ons allen bezighouden, maar geeft ook vele kleurrijke herinneringen.
Reizen, gerechten, de nieuwste wetenschappelijke inzichten en kunst die haar inspireert vormen aanleiding tot associaties en vragen. In Ons voedsel komt alles aan de orde: schaarste en overvloed, geboden en verboden, gezondheid en ziekte, en uiteindelijk de verhouding tussen de mens en de planeet.
Ons voedsel is een optimistisch boek over de verhalen achter iedere maaltijd. Het is een geëngageerde en prachtig geschreven getuigenis van een leven waar voedsel, datgene wat niemand onverschillig kan laten, als een rode draad doorheen loopt.
De plantenjager uit Leningrad
Een jonge Russische plantkundige, Nikolaj Vavilov, raakt in de onherbergzame valleien van Centraal-Azië gefascineerd door wilde tarwe. De sleutel tot verbetering van de landbouw, vooral voor de arme Russische boeren, ligt in zijn baanbrekende idee van kruisingen met wilde exemplaren. Op vijf continenten jaagt Vavilov op planten om de grootste collectie zaden ter wereld op te bouwen.
Maar in Rusland zijn intussen de communisten aan de macht gekomen en met hen een dodelijke mix van ideologie, fraude en pseudowetenschap. Vavilovs tegenspeler is Trofim Lysenko, die wetenschappelijke wonderen belooft en door Stalin wordt gebruikt om onmogelijke hervormingen door te drukken.
In De plantenjager uit Leningrad, de eerste historische roman van Louise O. Fresco, volgen we de hoop en wanhoop van een gedreven wetenschapper, tot Stalins net zich om hem sluit. Het is een aangrijpende geschiedenis van eerlijkheid en moed van een man die werkelijk heeft bestaan en die zich in veel opzichten kon meten met Darwin en Mendel. Zijn werk is vandaag de dag even relevant als in zijn eigen tijd.
Hamburgers uit de Moestuin
Kinderen op jonge leeftijd iets meegeven over voeding en gezondheid is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Daarom is het eigenlijk niet zo gek dat er nog nauwelijks leuke boeken zijn geschreven over gezond en duurzaam voedsel. En wie kan hier beter verandering in brengen dan Louise O. Fresco? In Hamburgers uit de Moestuin ontdekken Merel en haar buurjongetje Dayo de wonderlijke wereld van voedsel… Lees meer
De Idealisten
De Idealisten vertelt het verhaal van dokter Benjamin Marcus en zijn jonge, gehandicapte patiënt Ndidi op een afgelegen missiepost, tegen de achtergrond van een overweldigende natuur, een mythische rivier en dreigende droogte.
Dr. Marcus, zelf kind van joodse vluchtelingen, ooit uit idealisme naar Afrika vertrokken, is in de loop der jaren steeds meer gaan twijfelen over het nut van zijn wetenschappelijke aanpak. Ndidi, gevangen tussen bijgeloof en nieuwsgierigheid, zint op een manier om te ontsnappen aan zijn lot. In het tijdbestek van slechts een dag en een nacht worden hun levens, en die van de andere dorpelingen, echter volkomen overhoopgegooid. Wordt het wankele menselijke evenwicht in één klap weggevaagd? … Lees meer
De Tuin van de Sultan van Rome
Over De Tuin van de Sultan van Rome:
Herziene uitgave 2016, Speciaal voor deze nieuwe uitgave schreef Louise O. Fresco een inleidend verhaal over de totstandkoming van dit boek.
Al in 2005 werd Louise Fresco in haar toenmalige woonplaats Rome geconfronteerd met vluchtelingen uit Afrika en Azië. Ze besefte dat een snel veranderende wereld zou kunnen zorgen voor meer vluchtelingen, waar op dat moment in Europa nog nauwelijks aandacht voor was. Ze schreef deze intense, ontroerende novelle over een jonge Syrische immigrant in de marge van een grote stad; vermoedelijk de eerste in ons taalgebied. Met een eigen, zuivere toon dringt ze binnen in het meedogenloze leven van een nieuwkomer. De Tuin van de Sultan van Rome verscheen voor het eerst in 2005… Lees meer
Kruisbestuiving
Over kennis, kunst en het leven
De rijkdom van een bibliotheek, de schoonheid van een schilderij, de stille opwinding van het ontdekken van nieuwe ideeën: in Kruisbestuiving schrijft Louise O. Fresco over de manier waarop wetenschap, technologie en kunst elkaar inspireren. In het zoeken naar zingeving worden die terreinen vaak in één adem genoemd, maar meestal blijft onduidelijk wat kunst en kennis nu precies met elkaar kan verbinden.
In dit persoonlijke boek geeft Fresco talloze voorbeelden: wat Jeroen Bosch en biotechnologie met elkaar gemeen hebben, of Darwin en glazen modellen van kwallen… Lees meer
Hamburgers in het Paradijs
Voedsel in tijden van schaarste en overvloed
De menselijke geschiedenis is er een van voortdurende schaarste aan voedsel. De overvloed die in de laatste decennia voor velen is ontstaan, is zo uitzonderlijk dat wij nog niet hebben geleerd ermee om te gaan. We zijn ingesteld op schaarste en koesteren nog steeds de mythe van overvloed en ecologisch evenwicht, zoals die beschreven wordt in de verhalen over het Paradijs. Daarom is het zo moeilijk om onze consumptie te beteugelen. En daarom ook voelen we ons schuldig over de schade die we de planeet toebrengen. Hamburgers in het Paradijs is Louise O. Fresco’s magnum opus over het beheer van de aarde in een tijd van ongekende groei en mondialisering. Ze neemt de lezer mee op een unieke culturele reis door de geschiedenis en de toekomst van ons voedsel… Lees meer
Hamburgers in Paradise
The stories behind the food we eat
For the first time in human history, there is food in abundance throughout the world. More people than ever before are now freed of the struggle for daily survival, yet few of us are aware of how food lands on our plates. Behind every meal you eat, there is a story. Hamburgers in Paradise explains how.
In this wise and passionate book, Louise Fresco takes readers on an enticing cultural journey to show how science has enabled us to overcome past scarcities—and why we have every reason to be optimistic about the future. Using hamburgers in the Garden of Eden as a metaphor for the confusion surrounding food today, she looks at everything …. Lees meer
Hamburgers au Paradis
Pour en finir avec la faim
Un état des lieux sur l’ensemble des questions et problématiques liées à l’alimentation et un essai polémique qui n’hésite pas à battre en brèche certaines idées reçues.
Pourquoi continuons-nous de manger même lorsque nous sommes rassasiés? Est-il raisonnable de se nourrir de fruits importés par avion de l’autre bout du monde et cueillis par des ouvriers sous payés ? Les denrées alimentaires génétiquement modifiées représentent-elles un danger ou offrent-elles, au contraire, une solution pour nourrir une population mondiale à la croissance exponentielle?… Lees meer
Verraad, verleiding, verzoening
De rol van eten in speelfilms
Veel pregnanter dan documentaires geven speelfilms een beeld van de complexiteit, ambivalentie en gelaagdheid van voedsel als een sociaal, economisch en psychologisch verschijnsel. Daardoor ontwaren we op een nieuwe en spannende manier de betekenis van voedsel door de tijd heen… Lees meer
De junior bètacanon
De junior bèta canon
De belangrijkste onderwerpen uit de wetenschap voor kinderen
Luisterboek
Op deze 5 cd’s bespreken Robbert Dijkgraaf, Louise O. Fresco en Bas Haring de vijftig onderwerpen die ook in de eerder dit jaar verschenen ‘Bèta canon’ aan bod kwamen.
Deze onderwerpen zijn speciaal voor kinderen bewerkt om hen zo op avontuur te laten gaan in de boeiende wereld van de bèta wetenschap. Ze spreken over beroemde uitvindingen zoals de computer en de telefoon en over belangrijke wetenschappers als Newton en Einstein.
Over ideeën zoals schuivende continenten en het ontstaan van de mens, maar ook over bijzondere krachten op de allerkleinste schaal, nog veel kleiner dan een cel of een atoom en op grotere schaal, die van onze aarde en het heelal. Maar het gaat ook over de toekomst, want: hoe ziet de wereld van onze achter-achter-achterkleinkinderen er straks uit en… hoe zien ze er dan zelf eigenlijk uit?
De junior bèta canon (luisterboek)is een project van het Platform Bèta Techniek in samenwerking met LuisterWijs en Science center NEMO.
De Utopisten
De Utopisten, de nieuwe, grote roman van Louise O. Fresco, beschrijft de opkomst en ondergang van Michiel van Straten, voormalig milieuactivist en inmiddels opgeklommen tot staatssecretaris van Technologie en Milieu.
Het boek begint op de avond van zijn benoeming, bij een receptie ten huize van zijn vriendin Lydia. Vrienden van vroeger en nu hebben zich rondom hem verzameld: oude milieu makkers van het eerste uur en nieuwe spindoctors, maar ook zijn eerste vrouw Claire, een violiste, en zijn radicale, getroebleerde dochter Julia.
Michiel is trots op wat hij heeft bereikt, maar hij beseft dat zijn voorgenomen hervormingen… Lees meer
De Utopisten was in 2008 shortlisted voor de Libris Literatuurprijs.
De ontdekking van Nederland
Vier eeuwen landschap verbeeld door Hollandse meesters
De ontdekking van Nederland (door Henk van Os en Louise O. Fresco) gaat over de esthetische ontginning van Nederland door de schilderkunst. Het vlakke land met zijn rivieren, drassige landbouwgronden afgewisseld met stukken bos en daarboven altijd wisselende Hollandse luchten, wordt getransformeerd tot kunst. Wie natuur inlijst, ontsluit haar daarmee voor schoonheidsbeleving. Er is geen land ter wereld waar kunstenaars zo vroeg de eigen omgeving tot een oord van schoonheid maakten… Lees meer
De bètacanon
Waarom komt de grote zeventiende-eeuwse wiskundige Christiaan Huygens niet voor in de historische canon van Nederland? Of Boerhave, of Van Leeuwenhoek? Rond die simpele vragen verenigde de Volkskrant journalisten en wetenschappers, omdat zij vindt dat de exacte vakken er wèl toe doen. Natuurwetenschappen geven immers inzichten die bepalend zijn voor wereldbeelden; de techniek verandert de wereld zelf. En dus is enige kennis van de exacte vakken en hun geschiedenis ook een kwestie van cultuur, en cruciaal om te begrijpen waarom de huidige werkelijkheid is wat en hoe zij is… Lees meer
Nieuwe Spijswetten
Stel dat Eva vandaag had geleefd, waarmee zou zij dan Adam hebben verleid? Zou zij voor hem een zak met frites en pindasaus uit de muur trekken? Sinds de Tweede Wereldoorlog is de wereldbevolking verdrievoudigd tot meer dan zes miljard mensen. Dit biologische ‘succes’ in bijna alle delen van de wereld heeft niet alleen grote ecologische effecten, maar leidt ook overal tot een gevoel van crisis. We worden steeds onzekerder over de schaal van modernisering en mondialisering en we vrezen het cynische gezicht van het postkapitalisme. Moet er niet iets wezenlijks veranderen?
In Nieuwe Spijswetten geeft Louise O. Fresco aanknopingspunten voor een nieuwe ethische en wetenschappelijke basis voor onze houding ten opzichte van voedsel en landbouw. Hiermee brengt zij een duidelijke samenhang aan tussen ogenschijnlijk uiteenlopende onderwerpen als vetzucht bij jongeren… Lees meer
De Kosmopolieten
De Kosmopolieten vertelt het verhaal van inspiratie, vriendschap en conflict. Centraal staat de zoektocht van componist Bruno Malach naar zijn vrouw Vera. Bruno’s reis voert hem van de huizen van zijn jeugd naar Parijs, Californië en Afrika; van studentenactivisme naar spirituele bewegingen en uiteindelijk naar de puurheid van de woordeloze klank. Na zijn laatste confrontatie met Vera, die een radicaal andere weg heeft gekozen, keert hij terug naar het oude zomerhuis van zijn jeugd. Daar komen voor Bruno geleidelijk de brokstukken van zijn leven bij elkaar. Wat is er gebeurd met de idealen van vroeger? Is het mogelijk om een wereldburger te zijn? Is het begrip engagement slechts een valkuil?
De kosmopolieten is een spannende en betrokken roman, vol beschouwingen over de werking van het geheugen en de rol van muziek, geschreven in een uiterst trefzekere stijl.
De ondraaglijke lichtheid van de vleermuis
Hoe komt het dat Nederlanders de Fransen zo arrogant vinden? Waarom hebben we in Nederland zo’n vertekend, romantisch beeld van de natuur?
Voor Louise O. Fresco zijn dit verwante vragen. In De ondraaglijke lichtheid van de vleermuis gaat zij in op een indrukwekkende reeks onderwerpen die ons als Nederlanders, maar ook als wereldburgers, aangaan. Fresco’s internationale ervaring als reiziger en als onderzoeker geven haar stukken een bijzondere kleur. Op luchtige en toch indringende wijze schrijft ze over ons dagelijks voedsel, over ontwikkelingshulp, bevolkingsgroei en de vernietiging van de natuur. Zij legt uit waarom het verbod op varkensvlees een ecologische oorsprong heeft in plaats van een medische. Of waarin de Chinese vergadercultuur verschilt van de Nederlandse. En tegelijkertijd zingt zij de lof van vakidiotie en van het schrijven op de fiets.
Juist de combinatie van geografische afstand en academische distantie maken Fresco’s observaties ongewoon fascinerend: soms zie je van veraf dat wat je van dichtbij niet opmerkt.
Bambusa
In 1990 verscheen de verhalenbundel Bambusa, waarover de pers schreef:
Een verzameling onuitwisbare verhalen
Arnhemse Courant
Vervuld van een schoon, verheven gevoel
Vrij Nederland
Mooi gecomponeerd
Leidsch Dagblad
Mooi, droevig en poëtisch
ELLE
Inhoudsopgave
Djitar de bouwer 5
Bambusa polymorpha 27
Afrikaans Paradijs 41
Het leven in eigen hand 79
Een moment in Lima 97
De kleur van tijd 117